محمد صالح نیکبخت وکیل دادگستری

در مجموع قوانین کشور ما در شرایطی تصویب شده که جامعه در قبضه مرد سالاران بوده و فرهنگ مردسالاری موجب شده بسیاری از قوانین بر اساس عرف رایج در جامعه و همچنین مقرراتی که به صورت سنتی مطرح بوده تصویب شود که شاه بیت آن می تواند ماده 1133 قانون مدنی باشد که حدود 80 سال پیش به تصویب رسیده است.

در این ماده آمده است مرد هر وقت بخواهد می تواند همسر خود را طلاق دهد در نتیجه سایه سنگین این ماده همیشه روی زندگی زنان وجود داشته و با توجه به اینکه در آن دوره و حتی امروزه بسیاری از زنان کشور ما کار نمی کردند و اکنون هم تقریبا با در صد کمتری به همین صورت است.

زنان از بیم طلاق ناگزیر بودند هرگونه رنج و دردی را که از این ماده ناشی شده بود بپذیرند البته در سال‌های بعد به ویژه با تصویب قانون حمایت از خانواده در اوایل دهه 40 وضعیت زنان بهبود پیدا کرد و برای ازدواج های مجدد و متعدد مردان محدودیت‌هایی به وجود آمد که با تصویب قانون حمایت جدید هم خوشبختانه این قانون لغو شده است هر چند در ماده 20 قانون جدید برتکیه قانون و مقررات اسلامی در مورد ازدواج دائم تاکید شده ولی در این ماده در مورد تعدد زوجات و همچنین ازدواج موقت منعی پیش بینی نشده است که البته با توجه به مقررات شرعی این امر قابل پیش بینی بود اما نکته جالب این است که در ذیل این قانون اشاره‌ا ی به نسخ یا لغو قانون حمایت خانواده برای ازدواج مجدد نشده است به همین جهت می توان استنتاج کرد برای ازدواج مجدد همچنان همان محدودیت‌های قانونی پیش بینی شده در قانون حمایت از خانواده قدیم وجود دارد البته این محدودیت‌ها قطعا به آن شدت گذشته نخواهد بود ولی لزوما تشریفات ازدواج مجدد باید صورت گیرد و در مورد ازدواج موقت منعی پیش بینی نشده است با این حال هرچند در قانون حمایت از خانواده جدید تسهیلات فراوانی برای زنان پیش‌بینی شده است معهذا سایه سنگین ماده 1133 قانون مدنی ، ماده 20 قانون حمایت از خانواده جدید درمورد ازدواج دائم و موقت و محدود نکردن اضافه می‌شود با این حال مشکلات زنان در جامعه هم از لحاظ خانواده و هم از لحاظ کار و شغل محدود به موارد گفته شده است.

هرچند قانون حضانت فرزندان با همت فراکسیون زنان مجلس ششم اصلاح شد ولی در مورد محدودیت آن به مدت 8 سال هنوز محل اختلاف است و یک مرد شاغل نمی‌تواند در صورت متارکه مشکلات و خواسته‌های دختران بیش از 8 سال خود را بدون مادر بر آورده کند و اتفاقا این دوره از سن تا بیش از 15 سال هم زمانی است که دختران نوجوان بیشتر به یاری و مشورت مادران خود نیاز دارند. درمورد کار هم هنوز ذهنیت مرد‌سالاری در قوانین حاکم است و در مورد زنانی که توانایی بسیاری از کارها را دارند مرد های ابر انسان هستند و این ذهنیت که مرد می تواند بهتر و سریع تر کار را انجام دهد در ذهن کار فرمایان غلیان می‌کند همچنان که فرصت های کار در قوای مختلف اجرائیه و قضاییه و همچنین انتصاب و انتخاب زنان به عضویت در مجلس خبرگان شورای نگهبان ، شوراهای مجلس و شوراهای اسلامی شهر و نیز کار نهاد‌های اجرایی کشور در شرایط مساوی برای مرد و زن یکسان نیست.